Waarom staat Nederland eigenlijk zo bekend om kaas?
Vraag een willekeurige buitenlander wat typisch Nederlands is: 9 van de 10 keer wordt kaas genoemd. Waar komt de fascinatie voor Hollandse kazen toch vandaan? Wij nemen je mee in de geschiedenis van de Hollandse kaaswereld.
Waar het begon
Wanneer de eerste Hollandse kaas is gemaakt, is lastig te zeggen, maar archeologen hebben kaasbereidings-tools gevonden in Nederland die dateren van 800 voor Christus. Sindsdien is het een zó’n populair goed geworden dat het tijdens de middeleeuwen een tijd als munteenheid heeft gediend bij het passeren van de Koblenz-tol.
Binnen Nederland kon je de eerste marktkazen halen in Haarlem (1266), Leiden in 1303, Oudewater (1326) en Alkmaar (1365). De prijs werd onderhandeld door het ouderwetse “handjeklap”
In de Alkmaar kun je tevens nog steeds in de klassieke tijdscapsule jouw kaas halen. Alle kazen kregen de naam van de markt waarop ze werden verkocht. Zo is Goudse kaas niet perse in Gouda gemaakt, maar van oudsher wel daar verkocht!
Wat maakt Nederlandse kaas dan zó populair?
Hoge kwaliteit
Dit begint al met het gras waar de koeien van grazen. Veel gebieden in Nederland liggen onder zeeniveau. Hierdoor is het land erg vruchtbaar en toch erg vochtig. Andere gewassen zoals maïs kunnen dit niet goed aan, maar het gras was van hoge kwaliteit, wat voor een hoge kwaliteit van het de kaas door wordt vertaald.
Het productieproces werd ook erg serieus genomen. Ellenlange regels werden gemaakt om de hoge standaarden van de kaas te beschermen. Een kaasmaker moest in 1913 zelfs verplicht een rijkskaasmerk bezitten voordat hij zijn kaas verkoopt.
Hoe werd deze liefde voor kaas verspreid?
In 1491 werd er door de kerk aangegeven dat kaas eten tijdens het vasten wél mocht. Dit heeft natuurlijk ook een boost gegeven aan de verkoop en de populariteit steeg omhoog binnen Nederland.
De internationale populariteitsgroei was in de Gouden Eeuw. Hollandse kazen voeren toen letterlijk mee met het succes van de Nederlandse export in die tijd. Door de stevige consistentie was deze langer houdbaar dan andere zachte kazen uit het buitenland; en zo beter te vervoeren en verkopen in andere landen.
Deze export is altijd doorgegaan; zo exporteren wij ruim 400.000.000 kilo kaas per jaar!